Cốt khí (Tephrosia candida),
Thuộc họ phụ Papilionaceae
Đặc điểm:
Là một loài cây họ đậu thân bụi rất phổ biến ở vùng trung du miền núi phía Bắc. Ưu điểm lớn nhất của cốt khí là chịu chua, chịu hạn rất tốt, mọc nhanh ở giai đoạn đầu, không cần chăm sóc, đặc biệt là hạt dễ nảy mầm không cần qua xử lý.
Công dụng:
Cốt khí có tác dụng cải tạo đất và che bóng cho cây con. Cốt khí là cây làm hàng đồng mức lý tưởng ở giai đoạn đầu khi mới kiến thiết ruộng nương. Tuy nhiên, về sau nên thay bằng các loài cây khác có nhiều chức năng hơn hoặc trồng hàng đồng mức kép với các loài khác như dứa, cỏ chăn nuôi. Ghi nhớ: Để cốt khí tồn tại lâu thì phải cắt cành trong những ngày nắng, lúc đã ráo sương, vào buổi trưa.
Cách trồng:
Trồng bằng hạt theo hốc hoặc theo hàng. Hạt dễ nảy mầm, không cần xử lý. Cây con mọc nhanh nên dễ thiết lập.
Một vài ứng dụng cụ thể:
Cốt khí thường được trồng làm hàng đồng mức chống xói mòn đất trên nương đất dốc. Tuy nhiên, do cốt khí chứa một số độc tố nên không thể sử dụng làm thức ăn gia súc. Đây là nguyên nhân mà nông dân nhiều nơi không ưa thích cốt khí. Để tăng độ hấp dẫn, nên trồng thành hàng kép với dứa, như vậy dứa sẽ tốt hơn và cốt khí cũng tốt hơn. Nhờ mọc nhanh nên cốt khí là cây che bóng tốt nhất cho chè mới trồng.
Ngoài ra, nên trồng cốt khí để cải tạo các vùng đất hoang hoá hoặc đất chưa sử dụng. Sau 3 năm trồng cốt khí, độ màu mỡ của đất có thể đủ tốt để trồng cây lương thực. Hiện nay Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc đang thử nghiệm áp dụng một loài cốt khí mới có sinh khối cao hơn và chống chịu tốt hơn với các điều kiện khí hậu bất thuận.